Η μούντζα «κατάγεται» από το Βυζάντιο

Η μούντζα είναι ευρέως διαδεδομένη στην Ελλάδα, την Κύπρο και γενικά όπου ζουν Έλληνες, υβριστική χειρονομία. Ξέρετε όμως τι σημαίνει;

Η μούντζα, γνωστή και ως φάσκελο, είναι ίσως η πιο παλιά προσβλητική χειρονομία που χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα. Η προέλευση της μούντζας είναι το αρχαίο Βυζάντιο, όπου οι εγκληματίες δένονταν σε ένα γάϊδαρο και περιφέρονταν στην πόλη, όπου οι πολίτες μουντζούρωναν με τις παλάμες τους το πρόσωπό του με ακαθαρσίες και στάχτη (μούντζος), συμπληρώνοντας έτσι την τιμωρία του. Άλλες πηγές αναφέρουν οτι αυτό το έκανε ο δικαστής, αλλά όπως και να’χει η χειρονομία έμεινε ως τις μέρες μας συμβολικά, σαν μίμηση του εξευτελιστικού μουντζουρώματος της παλάμης αυτού που την δέχεται. Δηλαδή, όταν μουντζώνουμε κάποιον, στην ουσία να του λέμε «σε εξευτελίζω, σε απαξιώνω, σου ρίχνω βρωμιές στα μούτρα» .

Η μούντζα γίνεται με την παλάμη του χεριού. Ο υβρίζων τείνει το χέρι του προς τον υβριζόμενο και «δείχνει» σε αυτόν την ανοιχτή του παλάμη ενώ τα δάκτυλα του χεριού του είναι τεντωμένα. Ο υβρίζων πρέπει να δίνει την εντύπωση πως κολλάει το χέρι του στο πρόσωπο του υβριζόμενου, όσο μακριά και να βρίσκεται. Προκειμένου να δοθεί έμφαση, κάποιες φορές η μούντζα γίνεται με τα δύο χέρια. Σε αυτή την περίπτωση οι δύο παλάμες του υβρίζοντος είναι η μία πίσω από την άλλη, ενώ η μπροστινή παλάμη είναι σταθερή και η άλλη πέφτει πάνω της από την πίσω μεριά. Η μούντζα συνοδεύεται συχνά από επιφωνήματα και υβριστικές φράσεις όπως «να!», «όρσε!», «να μα…κα!», «πάρ’τα να μη σ’τα χρωστάω» κ.ά.. Μία παραλλαγή της, η «ευγενική» μούντζα, πραγματοποιείται με τον παραπάνω τρόπο, αλλά κρατώντας κλειστά τα δάχτυλα του χεριού: Η εν λόγω χειρονομία συνοδεύεται συχνά από τη φράση «φύσα!».

Η ελληνική μούντζα έγινε πιο διάσημη παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια, μέσω της εικόνας χιλιάδων αγανακτισμένων διαδηλωτών που μουντζώνουν την ελληνική βουλή. Η συγκεκριμένη χειρονομία χρησιμοποιείται με παρόμοιο νόημα σε αραβικές χώρες, ενώ παραλαγή αυτής στην Αμερική, σημαίνει «βούλωσέ το» (speak to the hand!).